109 acties moeten mensen met arbeidsbeperking vlotter aan het werk helpen
De werkzaamheidsgraad voor mensen met een arbeidsbeperking bedraagt 46,0% tegenover 80,2% voor mensen zonder arbeidsbeperking. In het VESOC-akkoord Alle Hens Aan Dek van de Vlaamse Regering en de Vlaamse sociale partners is iedereen duurzaam aan het werk krijgen dan ook een topprioriteit. Met een lijst van 109 acties doet de Commissie Diversiteit een voorzet om de voornemens uit het akkoord te realiseren en meer mensen met een arbeidsbeperking duurzaam aan het werk te krijgen in een inclusievere arbeidsmarkt.
Ann Vermorgen, voorzitter Commissie Diversiteit: “In het actieplan van de Commissie Diversiteit staan 109 acties die de komende jaren kunnen helpen om de arbeidsmarktpositie van personen met een arbeidsbeperking duurzaam te verbeteren. Dit kan alleen maar slagen als alle betrokkenen hier mee hun schouders onder zetten, van de bevoegde ministers over VDAB en GTB tot de sectoren en vertegenwoordigers van personen met een arbeidsbeperking.”
Personen met arbeidsbeperking activeren kan werkzaamheidsgraad fors doen toenemen
In Vlaanderen heeft 14,3% van de beroepsactieve bevolking een arbeidsbeperking. Dat zijn 600.000 personen die hinder ervaren door een beperking, een langdurige aandoening of ziekte (al dan niet werkgerelateerd). Er is bovendien een grote werkzaamheidskloof tussen personen met een arbeidsbeperking (46,0%) en zonder arbeidsbeperking (80,2%). Ze zijn ook oververtegenwoordigd in de potentiële arbeidsreserve. Wanneer alle personen met een arbeidsbeperking uit dit arbeidsreserve aan de slag zouden gaan, kan hun werkzaamheidsgraad met bijna 7 procentpunt toenemen.
De coronapandemie heeft de ongelijkheid op de arbeidsmarkt nog vergroot. Groepen die het al moeilijk hadden, werden harder getroffen door de coronapandemie en de genomen maatregelen. Dat geldt ook voor personen met een arbeidsbeperking. Het is nog afwachten hoe sterk de impact van de coronapandemie op de werkzaamheidsgraad van personen met een arbeidsbeperking op de langere termijn zal zijn. Na de crisis van 2008 duurde het zes jaar vooraleer de werkzaamheidsgraad van personen met een arbeidsbeperking terug op het niveau van vóór de crisis lag. Voor personen zonder een arbeidsbeperking bleef de werkzaamheidsgraad zo goed als stabiel.
Jos Wouters, stafmedewerker Overlegplatform Handicap en Arbeid: “Voor mensen met een arbeidsbeperking of gezondheidsprobleem is het belangrijk dat zij steeds terecht kunnen in een inclusieve dienstverlening maar ook tijdens hun hele loopbaan ondersteuning op maat kunnen krijgen op momenten dat zij dat nodig vinden. Niet enkel bij hun zoektocht naar werk of wanneer ze net aan de slag gaan maar ook later in hun loopbaan tijdens zogeheten transitiemomenten. Een nieuwe collega of leidinggevende, een promotie of digitalisering zijn momenten waarop personen met een arbeidsbeperking soms wat extra ondersteuning kunnen gebruiken.”
Bied loopbaanondersteuning op maat aan
De Commissie Diversiteit benadrukt in haar actieplan het belang van loopbaanondersteuning op maat voor personen met een arbeidsbeperking. Niet enkel tijdens hun zoektocht naar werk maar ook wanneer ze al aan de slag zijn, hebben heel wat mensen met een arbeidsbeperking nood aan extra ondersteuning. Bijvoorbeeld tijdens transitiemomenten zoals een promotie, een veranderd takenpakket of een nieuwe collega of leidinggevende.
Ondersteun ook werkgevers
Ook ondernemingen kunnen meer ondersteuning gebruiken bij de tewerkstelling van personen met een arbeidsbeperking. Werkgevers hebben niet altijd zicht op de mogelijkheden en noden van personen met een arbeidsbeperking op de werkvloer. Vaak overschatten werkgevers ook de kosten voor doeltreffende redelijke aanpassingen op de werkvloer of zijn niet altijd op de hoogte van de vele ondersteunings- en begeleidingsmogelijkheden. Dat geldt zeker voor kmo’s met een beperkte hr-afdeling. Daarom pleit de commissie ervoor alle informatie en ondersteuning bij selectie, aanwerving, tewerkstelling en retentie van personen met een arbeidsbeperking te bundelen in een vlot toegankelijk totaalpakket via één duidelijk aanspreekpunt.
Versterk transitie uit onderwijs
Jongeren met een beperking die vaak afwezig zijn op school, bijvoorbeeld door ziekte of medische consultaties, lopen meer risico het onderwijs vroegtijdig of met lagere kwalificaties te verlaten. Omdat jongeren met een beperking hun mogelijkheden vaak te laag inschatten, beknotten ze hun eigen ambities. De coronapandemie maakte het nog zwaarder voor deze jongeren. Zo hebben leerlingen met leerstoornissen of functiebeperkingen het vaak moeilijk met het vele zelfstandig werken en de hoge mate van zelfregulering die bij afstandsleren van hen gevraagd wordt. Om ervoor te zorgen dat jongeren hun volledige potentieel benutten in het onderwijs zijn redelijke aanpassingen in het reguliere onderwijs belangrijk, ook bij stages. Redelijke aanpassingen vergen maatwerk, zoals een flexibel uurrooster en mogelijkheden tot spreiding